TCVN 13456:2022 về Phòng cháy chữa cháy – Phương tiện chiếu sáng sự cố và chỉ dẫn thoát nạn

Lời nói đầu

TCVN 13456:2022 được xây dựng trên cơ sở tham khảo ISO 30061:2007.

TCVN 13456:2022 do Cục Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ chủ trì biên soạn, Bộ Công an đề nghị, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng thẩm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

1. Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này áp dụng để thiết kế, lắp đặt phương tiện chiếu sáng sự cố và chỉ dẫn thoát nạn được trang bị cho gian phòng, nhà và các công trình xây dựng trong tất cả các giai đoạn xây dựng mới, cải tạo, sửa chữa hay thay đổi công năng.

2. Tài liệu viện dẫn

Các tài liệu viện dẫn sau đây là cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn. Đối với các tài liệu ghi năm công bố thì áp dụng các bản được nêu. Đối với các tài liệu không ghi năm công bố thì áp dụng bản mới nhất (bao gồm cả các sửa đổi).

• TCVN 7722-2-22:2013 (IEC 60598-2-22:2008) Đèn điện – Part 2-22: Yêu cầu cụ thể – Đèn điện cho chiếu sáng khẩn cấp
• ISO 3864-1 Graphical symbols – Safety colours and safety signs – Part 1: Design principles for safety signs in workplaces and public areas (Ký hiệu đồ họa – Màu sắc an toàn và dấu hiệu an toàn – Phần 1: Nguyên tắc thiết kế biển báo an toàn nơi làm việc và khu vực công cộng)
• TCVN 4379:1989 (ISO 6309:1987) Phòng cháy – Dấu hiệu an toàn
• TCVN 8092:2009 (ISO 7010:2003) Ký hiệu đồ họa – màu sắc an toàn và biển báo an toàn – biển báo an toàn sử dụng ở nơi làm việc và nơi công cộng
• TCVN 5053:1990 Màu sắc tín hiệu và dấu hiệu an toàn

3. Thuật ngữ và định nghĩa

3.1 Đường thoát nạn (escape route)

Đường di chuyển liên tục và không bị chặn từ một điểm bất kỳ trong nhà hoặc công trình đến lối ra bên ngoài.

3.2 Lối ra thoát nạn (exit access)

Lối ra trên đường thoát nạn dẫn ra khu vực an toàn từ khu vực bị cháy, nổ.

3.3 Chiếu sáng sự cố (emergency lighting)

Cung cấp ánh sáng để đảm bảo an toàn cho người sơ tán khỏi khu vực nguy hiểm hoặc phục vụ giải quyết tình huống nguy hiểm trước khi sơ tán khỏi khu vực đó khi nguồn cung cấp cho chiếu sáng thông thường bị sự cố. Chiếu sáng sự cố bao gồm chiếu sáng đường thoát nạn, chiếu sáng gian phòng và chiếu sáng cho các phương tiện phòng cháy và chữa cháy hoạt động.

3.4 Chiếu sáng đường thoát nạn (escape route lighting)

Cung cấp ánh sáng để đảm bảo dễ dàng nhận biết các đường thoát nạn trong nhà và công trình, đồng thời giúp phát hiện các vật cản trong quá trình thoát nạn.

3.5 Chiếu sáng sự cố gian phòng (open area lighting)

Cung cấp ánh sáng để tránh hoảng sợ khi xảy ra sự cố và đảm bảo cho người tiếp cận đến vị trí có thể phát hiện ra đường thoát nạn (hay còn gọi là chiếu sáng khoảng trống hoặc chiếu sáng chống hoảng loạn).

3.6 Chiếu sáng cho các phương tiện phòng cháy và chữa cháy (emergency lighting for firefighting facilities)

Cung cấp ánh sáng để đảm bảo cho người vận hành, cũng, như người sử dụng có thể thao tác đúng các quy trình hoạt động của phương tiện phòng cháy và chữa cháy bên trong nhà khi xảy ra sự cố.

3.7 Biển báo an toàn (safety sign)

Các biển báo (biển báo chỉ hướng thoát nạn và biển báo chỉ dẫn lối ra thoát nạn) cung cấp các chỉ dẫn thoát nạn thông qua sự kết hợp của màu sắc, hình dạng và một số ký hiệu hình học hoặc chữ (ISO 3864-1 /TCVN 4879:1989 / TCVN 8092:2009). Biển báo an toàn gồm 2 loại: biển báo an toàn được chiếu sáng từ bên ngoài và biển báo an toàn được chiếu sáng từ bên trong.

3.8 Biển báo an toàn được chiếu sáng từ bên ngoài (externally illuminated safety sign)

Biển báo được chiếu sáng bởi một nguồn sáng từ bên ngoài (xem hình A.1).

3.9 Biển báo an toàn được chiếu sáng từ bên trong (internally illuminated safety sign)

Biển báo được chiếu sáng bởi một nguồn sáng từ bên trong.

3.10 Biển báo chỉ hướng thoát nạn (direction escape route sign)

Biển báo để đánh dấu hướng của một đường thoát nạn.

3.11 Biển báo chỉ dẫn lối ra thoát nạn (exit sign)

Biển báo để đánh dấu lối ra thoát nạn.

3.12 Độ rọi (illuminance)

Độ sáng của một vật được một chùm sáng chiếu vào, đơn vị là Lux. 1 Lux là độ sáng của một vật được một nguồn sáng ở cách xa 1 m có quang thông bằng 1 Lumen chiếu trên diện tích bằng 1 m2 [3].

3.13 Độ chói (luminance)

Đại lượng dẫn xuất trong quang học, đặc trưng cho khả năng bức xạ ánh sáng của nguồn sáng gây nên cảm giác chói sáng đối với mắt. Đơn vị là cd/m2.

3.14 Gian lánh nạn (safe refuge space)

Khu vực bố trí trong tầng lánh nạn dùng để sơ tán tạm thời khi xảy ra sự cố cháy [2].

3.15 Sơ đồ chỉ dẫn thoát nạn (evacuation plan)

Sơ đồ chỉ dẫn lối ra, đường thoát nạn khi xảy ra cháy, nổ, sự cố.

4. Quy định chung

4.1 Việc thiết kế, lắp đặt phương tiện chiếu sáng và chỉ dẫn thoát nạn phải tuân thủ các yêu cầu, quy định của các quy chuẩn, tiêu chuẩn, quy phạm hiện hành có liên quan.

4.2 Phương tiện chiếu sáng sự cố và chỉ dẫn thoát nạn bao gồm: đèn chiếu sáng sự cố; biển báo an toàn; sơ đồ chỉ dẫn thoát nạn.

4.3 Phương tiện chiếu sáng sự cố và chỉ dẫn thoát nạn phải được lựa chọn, trang bị phù hợp để đảm bảo tầm nhìn thoát nạn, chỉ thị rõ ràng đường thoát nạn, cảnh báo những vị trí có nguy cơ gây nguy hiểm trong quá trình thoát nạn và nhận biết các vị trí trang bị các thiết bị phòng cháy và chữa cháy.

4.4 Lắp đặt đèn chiếu sáng sự cố và biển báo an toàn phải phù hợp theo quy định của TCVN 7722-2-22:2013. Khi lắp đặt đèn chiếu sáng sự cố và biển báo an toàn trong nhà, công trình, hạng mục công trình có nguy hiểm về nổ hoặc độ ẩm cao phải sử dụng các đèn, biển báo có khả năng chống nổ hoặc chống ẩm.

4.5 Đèn chiếu sáng sự cố và biển báo an toàn có nguồn điện dự phòng phải đảm bảo thời gian hoạt động ổn định liên tục tối thiểu là 120 min khi có sự cố cháy, nổ.

4.6 Biển báo an toàn phải được nhìn thấy rõ ràng các chữ “LỐI RA” hoặc chữ “EXIT”, ký hiệu hình học khác thích hợp. Màu sắc của biển báo an toàn: màu nền là màu xanh lá cây; màu chữ và ký hiệu hình học là màu trắng.

5. Yêu cầu thiết kế, lắp đặt

5.1 Chiếu sáng sự cố

5.1.1 Đèn chiếu sáng sự cố phải được lắp đặt cho các khu vực của nhà và công trình tại các vị trí sau:

a) Cầu thang bộ thoát nạn;

b) Đường thoát nạn và vị trí chuyển hướng thoát nạn, nút giao của hành lang;

c) Vị trí trên đường thoát nạn có thay đổi về cao độ;

d) Cửa, lối ra thoát nạn;

e) Gara để xe;

f) Trong gian phòng có người làm việc và khoảng cách từ điểm xa nhất của gian phòng đến lối ra thoát nạn gần nhất lớn hơn 13 m. Trường hợp các gian phòng này có bố trí đường thoát nạn thì có thể chỉ lắp đặt đèn chiếu sáng sự cố tại đường thoát nạn đó;

g) Trong phòng đặt trạm biến áp, phòng máy phát điện, phòng kỹ thuật thang máy, gian lánh nạn;

h) Trong phòng trực điều khiển chống cháy, phòng bơm chữa cháy và tại các vị trí trang bị phương tiện phòng cháy và chữa cháy khác.

Có thể không cần bố trí trong các trường hợp sau:

– Sân vườn, khu vực sân thượng không có mái che;

– Toà nhà cao 01 tầng có diện tích sàn không quá 200 m2 và diện tích lỗ hở trên tường ngoài nhà đạt tối thiểu 80%.

5.1.2 Chiếu sáng sự cố đường thoát nạn

Đối với những đường thoát nạn có chiều rộng đến 2 m, thì độ rọi trung bình theo phương nằm ngang trên mặt sàn dọc theo tâm của đường thoát nạn phải lớn hơn hoặc bằng 1 lux và dải ở giữa với chiều rộng lớn hơn hoặc bằng một nửa chiều rộng của đường thoát nạn phải có được chiếu sáng tối thiểu 50 % giá trị đó (xem hình A.2).

CHÚ THÍCH : Các đường thoát nạn rộng hơn có thể được xem là một số dải rộng 2m hoặc được xử lý như chiếu sáng khoảng trống (chống hoảng loạn).

5.1.3 Chiếu sáng sự cố gian phòng

Độ rọi trung bình theo phương nằm ngang không được nhỏ hơn 0,5 lux tại mặt sàn tại mọi điểm lỗi của khoảng trống, không bao gồm đường viền 0,5 m theo chu vi khu vực (xem hình A.3).

5.1.4 Tỉ lệ giữa độ rọi lớn nhất và độ rọi nhỏ nhất dọc theo đường tâm của đường thoát nạn và chiếu sáng khoảng trống (chống hoảng loạn) không được lớn hơn 40:1.

CHÚ THlCH : Để chứng minh tỷ lệ một hệ thống mạng lưới điện nên được sử dụng theo CIE S 015, chương 4.3.3.

5.1.5 Phải đảm bảo giảm thiểu nguy cơ gây lóa tạm thời bằng cách hạn chế cường độ sáng ở giai đoạn phát sáng cực đại trong chế độ hoạt động khi có sự cố của mỗi đèn thuộc phạm vi quan sát. Cụ thể:

– Đối với việc chiếu sáng đường thoát nạn theo phương ngang so với mặt sàn, chiếu sáng gian phòng và chiếu sáng cho các phương tiện phòng cháy và chữa cháy, cường độ chiếu sáng của các đèn trong phạm vi góc chiếu từ 60° đến 90° không được vượt quá giá trị quy định tại Bảng 1 (xem Hình 1).

– Đối với đường thoát nạn khác, cường độ chiếu sáng của các đèn không được vượt quá giá trị tại Bảng 1 ở bất kỳ góc chiếu nào (xem Hình 2).

CHÚ THÍCH : Việc bố trí đèn chiếu sáng sự cố không phù hợp có thể làm lóa mắt và ngăn cản tầm nhìn của người trong quá trình di chuyển đến nơi an toàn.

……….

./.

Tổng hợp các TCVN mới khác

Truy cập danh mục: TCVN về PCCC để tham khảo thêm các văn bản TCVN về phòng cháy chữa cháy mới nhất.

Nếu cần hỗ trợ hoặc tư vấn thêm các thông tin khác, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi:

Công ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ Thành Phố Mới

• Hotline: 0988 488 818
• Điện thoại: 0274 222 5555
• Email: thanhphomoi.co@gmail.com
• Địa chỉ: Số 09, Đường Số 7B, Khu 03, P. Hoà Phú, Thủ Dầu Một, Bình Dương